وقتی از کارآفرینی در رشتههای تخصصی صحبت به میان میآید، نقش مفاهیم تخصصی آن قدر زیاد است که شکل کارآفرینی را در هر رشته تخصصی، کاملاً دگرگون میکند. شکلگیری واژههایی مانند زیستکارآفرینی (Bioentrepreneurship) که اشاره به کارآفرینی در زیست شناسی دارد، نمونهای از تلفیق رشتههای علوم پایه با کارآفرینی است. همانگونه که بیوفیزیک نه کاملاً فیزیک است و نه کاملاً زیستشناسی، زیستکارآفرینی نیز کاملا زیستشناسی یا کاملاً کارآفرینی نیست؛ بلکه اشاره به فرآیندهای کارآفرینی در زیستشناسی دارد. با وجود همهی گوناگونیها، شاخصهای مشترکی را برای شناخت و معرفی کارآفرینی میشناسیم که نوآوری، تعهد و ارزشآفرینی نمونههای شناختهشدهای از آنهاست. شاخصهای ارزیابی نوآوری علاوه بر حوزهی تخصصی، به مقیاس شرکتها نیز وابسته است. به عنوان مثال شاخصهای نوآوری دانشگاه اصفهان که عمده تمرکز آن بر مباحث آموزشی است با شاخصهای ارزیابی نوآوری در یک شرکت تولیدی مانند فولاد مبارکه متفاوت است. علاوه بر این، مقایسه شاخصهای نوآوری برای شرکت فولاد مبارکه با شرکت فولاد نطنز نیز متفاوت خواهد بود. با وجود پیچیدگی موضوع، به طور کلی میتوان موارد زیر را بیان نمود.
موفقیت اقتصاد کشورها در نوآوری با شاخص جهانی نوآوری Global innovation index (GII) بیان می شود که در پستهای قبلی به آن پرداختیم. اما در شرکتها، شاخصهای نوآوری به دو دسته تقسیم میشوند: ۱) شاخصهای بروزیافتهای مانند اختراعات و ایدههای ثبتشده و مانند آن که تشخیص و ارزیابی آنها چندان دشوار نیست. 2) اقدامات نوآورانهی ثبتنشده که تجاریسازیشده شدهاند و یا سازوکارهای ثروتآفرینی شرکت را بهبود بخشیدهاند. تشخیص و ارزیابی اینگونه نوآوریها کار آسانی نیست و برعهده افراد کارآزموده است.
اما شرکتها چگونه از نظر نوآوری، قابل ارزیابی هستند؟ علاوه بر نوآوریهای بروزیافته مثل تعداد اختراعات ثبت شده، شاخص دیگری می تواند بسیار مفید واقع شود و آن وجود یا عدم وجود و در صورت وجود، میزان بلوغ نظام نوآوری در یک شرکت است. به این معنی که در یک شرکت، درک مدیران از نوآوری، مکانیزمهای پشتیبانی از اقدامات نوآورانه، ارزیابی و رشد آنها و ثبت و تجاریسازی آنها چگونه و در چه سطحی انجام میشود.
رصد فعالیتهای نوآورانه شرکتها در تعهداتشان، وقتی این تعهدات شکل کمّی و عددی به خود بگیرد، آسانتر میشود. مثلا اگر تعهد شرکت این باشد که طی ۵ سال یک ثبت اختراع داشته باشد یا روی ۳ استارتآپ سرمایهگذاری کند، ارزیابی چندان دشوار نخواهد بود.
اگر کارفرما باشید و یک بار گذرتان به هیأتهای اختلاف اداره کار افتاده باشد، تنتان برای جذب یک نیرو به لرزه میافتد! قدیمی و سنتی بودن قانون کار، مشکلات زیادی برای کارفرمایان و کارگران ایجاد میکند؛ به نحوی که شاید اولویت کارفرمایان این باشد که حتیالامکان کسی را استخدام نکنند و کار را به یک پیمانکار بسپارند، به گونهای که رابطهی کارفرما و کارگری بین آنها صدق نکند. یک راهحل شناختهشده، سپردن کار به یک فریلنسر (Freelancer) است.
بنا به تعریف، یک خوداشتغال یا فریلنسر فرد ماهری است که در استخدام فرد دیگری نبوده و مهارت خود را به صورت موقت در اختیار متقاضیان قرار میدهد. این شیوهی کار مزایا و معایبی دارد که در این مقال نمیگنجد؛ اما به طور خلاصه، مهمترین مزیت آن برای کارفرمایان این است که سروکار آنها به اداره کار نخواهد افتاد و مهمترین ایراد آن این است که پیدا کردن یک خوداشتغال مورد اطمینان و اعتماد کار آسانی نیست. از منظر کارگر نیز آزادی و حق انتخاب او برای انجام کارهای مختلف بر اساس توانمندی او، مهمترین امتیاز است و البته عدم وجود قراردادهای محکم قانونی نیز چالشزا است.
مهارتهای قابل ارائه در قالب فریلنسری بیشتر شامل آن دسته از خدمات میشود که از مسیر اینترنت قابل ارائه باشند که از زمرهی آنها میتوان به تایپ، ترجمه، نگارش و ویراستاری، طراحی رایانهای، تولید محتوی، ورود اطلاعات، طراحی نقشه، و مانند آن اشاره کرد. همین مزیت باعث شده تا امکان درآمدزایی برای کسانی که دسترسی فیزیکی به بازار ندارند فراهم گردد.
وبگاههای مختلفی در ایران و در سطح جهان هستند که نقش یک واسط بین متقاضیان و ارائه دهندگان مهارت را بازی میکنند. https://www.karlancer.com یکی از وبگاههای ایرانی و https://www.outsourcely.com یک وبگاه بینالمللی مناسب است. در یک مقایسه ساده و سریع، تمایز اساسی بین وبگاههای داخلی و بینالمللی، اختلاف زیاد بین مبالغ دستمزد است. میانگین دستمزد ارائهشده در وبگاه بینالمللی برای یک کار سادهی تایپ یا طراحی فوتوشاپ، ماهیانه 1000 دلار است؛ اگرچه پرداخت این وجه برای ایرانیان با مشکلات دیرآشنایی همراه است، اما مسیرهایی برای حل این مشکل وجود دارد.
با توجه به درآمد زیاد حاصله از خوداشتغالی در سطح بینالمللی، به طور ویژه به دانشجویان و دانشآموختگان دانشگاهها که مهارت قابل ارائهای دارند توصیه میشود که حتما به این وبگاهها سری بزنند و شانس خود را بیازمایند. همچنین به مشاورین کسب و کار نیز توصیه میشود که در هنگام ارائهی مشاوره، گوشهی چشمی نیز به این ظرفیت داشته باشند.
فرض کنید در حال اجرای یک پروژهی ساختمان هستید و برای این کار از بانک، درخواست وام کردهاید. برای دریافت اقساط مختلف وام، با این سوال مواجه میشوید که پروژه در چه مرحلهای است؟ حال این رویکرد را به یک فناوری تعمیم دهید؛ برای جلب سرمایهگذار یا خریدار، قطعا باید پاسخ دهید که فناوری شما در چه مرحلهای از بلوغ یا آمادگی برای استفاده در شرایط واقعی است. شاخص سطح آمادگی فناوری (Technology Readiness Level: TRL) مراحل آمادگی یک فناوری را برای استفاده در محیط واقعی، نشان میدهد. این سیستم در دهه 1970 میلادی توسط ناسا ابداع شده و تکامل یافته است. سطوح آمادگی فناوری، نوعی سیستم اندازهگیری است که برای ارزیابی سطح بلوغ یک فناوری خاص استفاده شده و در آن، بر اساس پیشرفت پروژه، رتبهبندی TRL به آن اختصاص مییابد. 9 سطح آمادگی فناوری وجود دارد که TRL1 کمترین و TRL9 بالاترین است.
سطوح آمادگی فناوری (TRL)
سطح TRL1) طرح پیشنهادی، در مرحله ایدهی اولیه بوده و تحقیقات پایهای آن در جریان است. خروجی این سطح از فناوری معمولاً به صورت مقالههای علمی است.
سطح TRL2) مسیر کاربردی شدن فناوری طی شده است؛ مثلاً ایده ثبت شده و مدلسازی کاربردی آن انجام شده است.
سطح TRL3) طرح، مورد اعتبارسنجی قرار گرفته و به صورت تئوری در قالب مدلسازی مورد ارزیابی قرار گرفته و موفق بوده است.
سطح TRL4) نمونهی اولیه یک فناوری برای آزمون در آزمایشگاه، ساخته شده؛ اما هنوز آزمونهای لازم را نگذرانده است.
سطح TRL5) نمونهی اولیهی ساخته شده، آزمونهای آزمایشگاهی را با موفقیت گذرانده و آماده است تا در محیط نزدیک به محیط واقعی، مورد آزمون قرار گیرد.
سطح TRL6) نمونهی اولیهی ساخته شده و آزمونها را در شرایط نزدیک به محیط واقعی با موفقیت گذرانده است.
سطح TRL7) نمونه، آمادهی بهکارگیری در محیط واقعی و فضای عملیاتی است که به آن شرایط پایلوت گفته میشود.
سطح TRL8) در این مرحله، محصول در محیط واقعی، موفق به کار شده و از عملکرد آن اطمینان کسب شده و آماده بهرهبرداری تحت وضعیتهای مختلف است. در این مرحله ارزیابی و تستهای نهائی پایان یافته و فناوری در قالب یک سامانهی قابل اجرا درآمده است.
سطح TRL9) در این گام، محصول در مرحله آزمون عملیاتی کامل، موفق عمل کرده است. به عبارتی دیگر، عملکرد فناوری مربوطه در وضعیتهای شبهبحران و عملیاتی کامل اثبات شده است و محصول مورد بهرهبرداری تحت شرایط واقعی در سطح تولید انبوه میباشد.
شاخص TRL یا مرحلهی آمادگی یک فناوری در هنگام ارزشگذاری و جلب سرمایهگذاران، واجد اهمیت بسیار است. مراحل ابتداییتر، میتواند حاکی از ریسک بالا برای سرمایهگذاری و یا بهکارگیری آن فناوری برای توسعه محصول باشد.
اینترنت اشیا (Internet of Things) که به اختصار به آن IoT نیز گفته میشود، به مجموعه ای از دستگاههای هوشمند تحت وب گفته میشود که با بهرهگیری از اینترنت و امکانات سختافزاری ارتباطی و حسگرها، گردآوری و تحلیل و پردازش اطلاعات و ارسال به جهان فیزیکی را انجام میدهند.
در دنیای امروزی اینترنت اشیاء نقش ویژهای در تغییر نحوه تعامل ما با برخی از امور روزمره اطرافمان و کاربردهای تجاری دارد. در واقع اینترنت اشیاء پس از تحلیل داده به اطلاعات جدیدی دست مییابد و ضمن ایجاد فرصتهای شغلی جدید، با ارائه خدمات بهتر و بیشتر باعث ارزش آفرینی و جذب بازار تجاری برای شرکتها و واحدهای فناور میشود. واحدهای فناوری که در بوم کسب و کار خود از اینترنت اشیاء بهره میبرند، احتمال بیشتری برای برنده شدن در میدان رقابت دارند؛ زیرا با کمک اینترنت اشیاء با تغییرات سریع جامعه و بازار، بهتر و سریعتر هماهنگ میشوند و میتوانند خدمات بهتری ارائه کنند و باعث افزایش حس ارزشآفرینی برای جامعه هدف میشوند؛ زیرا مشتری متوجه میشود که واحد فناور در زمان کمتر، نیاز مشتری را بهتر درک میکند و میتواند خدمات یا محصول بهتری به او ارائه کند که خود باعث جذب مشتری بیشتر میشود. نکته قابل توجه دیگر از مزایای استفاده از اینترنت اشیاء در بوم کسب و کار، کاهش هزینههای واحد فناور است که خود باعث افزایش احتمال پیروزی در میدان رقابت میشود.
مرکز رشد دانشگاه اصفهان، نیز در مراحل ارزیابی واحدهای فناور (برای ورود به مرکز یا ادامه استقرار در مرکز ) به همگامی با بازار و بهرهگیری از اطلاعات روز جهان با کمک فناوریهای نوین مانند اینترنت اشیاء در بوم کسب و کار، توجه ویژه دارد.
متاورس، دنیای سهبعدی مجازی است که عناصر موجود در آن و ارتباط آنها، دمادم پردازش شده و ارتباطات و پیوستگی آنها حفظ میشود. به این ترتیب، متاورس نسخه تکاملیافته و بعدی اینترنت خواهد بود (اینترنت سهبعدی آنلاین) و شاید تغییر نام فیسبوک به متا، صحهای بر این گفته باشد. دلیل پرداختن ما به این موضوع، ظرفیتهای فراوان و ناشناختهای است که پیرامون مفهوم نهچندان روشنش، قابل تصور است.
اولین پروژه متاورس در سال 2003 در قالب پلتفرم دنیای مجازی Second Lifeشکل گرفت. واژه متاورس نیز استنباطی است از رمانی به نام Snow Crash نوشته Neal Stephenson که در سال 1992 تالیف شده است. Metaverse ترکیبی از دو واژه Meta و Universe است که میتوان آن را به دنیای برتر ترجمه کرد.
متاورس یک دنیای کاملاً مجازی و آنلاین (شاید هم زنده) است که فعلا دروازه ورود به آن یک عینک واقعیت مجازی است. پس از ورود به آن، میتوانید منزل یا دفتر کار خود را در آن دنیای مجازی ساخته و مالکیت آن را در کیف پول دیجیتال خود ثبت کنید، در دفتر کار خود جلسه بگیرید، با رمزارزها معامله کنید و وقتی عینک را از چشم برداشتید، رمزارزهای به دست آمده را به پول دنیای واقعی تبدیل کنید و در این دنیا خرج کنید. حق بدهید که مفهوم غریبی است!
متاورس، همانند یک شهر نوساز که تازه زمین آن واگذار شده و در حال نقشهکشی است، ظرفیت کارآفرینی فراوانی دارد. ساختوسازهای مختلف، ایجاد رمزارزهای متنوع و طراحی شغلهای جدید مرتبط با آن دنیا، نمونههایی از این موارد است. مدل کسب و کار در متاورس مبتنی بر فناوری بلاکچین و NFT است.
شما فکر میکنید از این دنیا چه سهمی داشته باشید؟!
اکثر مردم فکر میکنند لوگوی یک شرکت به تنهایی نشاندهنده برند شرکت است. این درحالی است که برند، مجموعهای از ارتباطات احساسی و عملکردی است و لوگو یا علامت تجاری، فقط بخشی از برند است که با هویت بصری نشان داده شده است که کارکرد آن، جلوگیری از استفاده دیگران از برند است.
اگر متقاضی کالا یا خدمات شما به وبسایت شما مراجعه کند و در جستجوی کالا یا خدمات خود سردرگم شود یا اگر متقاضی کالای شما پس از دیدن تبلیغات و خرید کالا و باز کردن محصول، از کیفیت مورد انتظارش براساس تبلیغات شما ناراضی باشد، روی برند شما تأثیر منفی خواهد گذاشت. در واقع برند مجموعهای از تمام ابزارهای ارتباطی شما با مشتریان و کاربرانتان است. برای مثال نوع پوشش و رفتار پرسنل یک مجموعه، بخشی از برند برند آن مجموعه است. برای ما پوشش کت و شلوار سرمهای برای کارکنان بانک، برند آشنایی است. سبک محیط کاری و حتی نورپردازی محیط کاری شما هم برند مجموعهتان را نشان میدهد. برند شما حتی در متن قراردادهایتان، کاربرگهای اداریتان، نحوه گردش کار مجموعه، نوع انتخاب پرسنل مجموعه و ... نیز نمود پیدا میکند.
در واقع برند، مجموعهای از تمام آن طرز فکر و عملی است که در مجموعهی کاری خود پیاده میکنید تا به اهداف و ماموریت تعریفشدهتان و قولهایی که به مصرف کنندگانتان میدهید برسید و در میدان رقابت با رقیبانتان پیروز شوید.
وبگاه ایرانتکهاب به نشانی https://www.irantechhub.ir زیرمجموعهی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است و بستری برای بههمرسی صاحبان فناوری و سرمایهگذاران است. این وبگاه دارای سه تب اصلی شامل معرفی فناوران، معرفی فناوری و معرفی سرمایهگذاران است. در تاریخ تهیه این گزارش (آذر1400) تعداد 25 سرمایهگذار حقیقی و حقوقی آمادگی خود را اعلام کردهاند که البته میانگین میزان سرمایهگذاری آنها کمتر از یک میلیارد تومان است.
همه صاحبان فناوری که منتظر سرمایهگذار هستند و یا سرمایهگذارانی که به دنبال ایدههای مناسب میگردند میتوانند از خدمات سودمند این وبگاه استفاده کنند.
به نمودار زیر نگاه کنید، دلایل رد استارتآپها برای یک سرمایهگذار داخلی در تابستان 1400 است. از میان 600 طرحی که تقاضای خود را برای حذب سرمایهگذار ارائه کردند، فقط 3% توانستهاند به مرحلهی نهایی راه پیدا کنند و 580 طرح در مراحل ارزیابی موفق نبودهاند. دلایل رد تقاضاها بیشتر مربوط به عدم درک صحیح اعضا تیم از بازار و نیاز مشتریان و یا مهارت و دانش لازم برای پاسخ به این نیاز بوده است.
این نتایج تقریبا قابل تعمیم است؛ یعنی در سایر حوزهها (به غیر از فناوریهای پیشرفته) شرایط همینگونه است؛ یعنی تیم باید درک صحیحی از بازار و نیاز موجود در جامعه داشته باشد و ارزشی که ارائه میکند، پاسخ مناسبی به آن نیاز باشد.
رمزارزها نامی آشنا هستند که از ابتدای دههی 1390 وارد محافل تخصصی و چندسالی پس از آن، وارد گفتمان عمومی جامعهی ما شدهاند. از منظر یک کارآفرین، وقتی کالا یا خدمتی به بازار عرضه شده و مدت قابل قبولی همراه با افزایش حجم مبادلات دوام بیاورد، بیتردید ارزش قابل توجهی ارائه کرده است. به عبارت دیگر برای مشکلات موجود، راه حل مفیدی ارائه نموده که توانسته است اقبال جامعه را به خود جلب کند. اما رمزارزها به چه نیازی پاسخ دادند و یا چه مزیت رقابتی ارائه کردند؟ آیا این فناوری میتواند محملی برای ارزشآفرینی در ایران باشد؟
رمزارزها، خود زائیدهی فناوری بلاکچین هستند که هستهی مرکزی آن، تمرکززدایی است. این دستاورد، بستر تحول در طیف وسیعی از خدمات مالی و غیرمالی را فراهم آورده که از جمله میتوان از خدمات مرتبط با نظرسنجیها، انتخابات، پیمانگذاریها، روابط و خدمات مالی اشاره کرد و به عنوان شاخص، از خدمات مالی غیرمتمرکز یا Decentralized Finance (DeFi) نام برد.
بلاکچین و ایدهی اصلی آن یعنی تمرکززدایی، در کنار حسن روزافزونی که داشت با یک ایراد اساسی روبهرو شد: عدم مقیاسپذیری! این جمله به این معناست که گسترش خدمات، گاهی از نظر فنی و گاهی به خاطر نیاز به سرمایهگذاری زیاد، به بن بست میخورد. لذا به نظر میرسد، آیندهی این فناوری در دستان کسانی است که امنیت، سرعت و مقیاسپذیری را همزمان گرد هم بیاورند.
گذشته از موارد فنی ذکر شده، به نظر میرسد این فناوری میتواند بستری برای کارآفرینی و ثروتآفرینی برای جوانان و بازرگانان کشورهای در حال توسعه باشد؛ توصیهی اکید به مجریان و تصمیمسازان کشور این است که با چشمانی باز و قضاوت منصفانه و حرفهای و خالی از بدبینی، به این ظرفیت نگاه کنند تا بتوانند جهت فعالیتهای موجود را به سمت درست هدایت کنند.
یکی از مسائلی که در مسیر کارآفرینی، همیشه وجود داشته مسئله انتخاب کارکنان و مهمتر از آن مدیریت کارکنان، به منظور افزایش کارایی و رفع موانع و مشکلات احتمالی است. کارکنانی که عملکرد نامناسبی دارند، پتانسیل آسیب رساندن به «فرهنگ سازمانی» را دارند؛ به ویژه اگر این «عملکرد نامناسب» به موقع حل نشود. از طرف دیگر، کارکنان با عملکرد بالا نیز، بدون «دریافت انگیزه» یا «تعدیل فشارهای کاری»، ممکن است دچار فرسودگی شغلی یا جدایی روانی از سازمان شوند. موضوع ارزیابی عملکرد و نقش آن در رسیدن به اهداف، برای شرکتها و هستههای مستقر در مراکز رشد نیز صدق میکند و عدم ارزیابی موثر و مستمر، باعث بیانگیزگی و عدم موفقیت در مسیر کارآفرینی میشود. در این پست سعی شده به بیان ارزیابی عملکرد و تفاوت آن با مدیریت عملکرد و نقش آن در رسیدن به اهداف مراکز رشد و کارآفرینی پرداخته شود.
ارزیابی عملکرد و تفاوت آن با مدیریت عملکرد
مدیریت عملکرد (Performance management): مدیریت عملکرد ، به مدیران در همهی سطوح مدیریتی آموزش میدهد که چگونه «فرهنگ کیفیتمحوری» را در میان کارکنان و اعضای تیمهایشان ترویج دهند و نهادینه کنند. با این رویکرد، کارایی سازمان تا حد زیادی افزایش می یابد و تمام اعضای شرکت به رشد و توسعه تشویق میشوند.
ارزیابی عملکرد (performance appraisal): ارزیابی عملکرد عبارت است فرایندی برای تعیین عملکرد موفق یا ناموفق کارکنان با شاخصها و استانداردهایی که از پیش تعیین شده است. بر اساس این تعریف، ارزیابی عملکردجزئی از فرایند مدیریت عملکرد است. ارزیابی عملکرد به صورت دورهای (معمولاً سالانه) انجام میشود و در مقایسه با مدیریت عملکرد، پویایی لازم را ندارد.
به طور کلی مدیریت عملکرد، می تواند باعث بهبود عملکرد و کارآرایی سازمان شود. بر همین اساس مرکز رشد و کارآفرینی دانشگاه اصفهان به طور مستمر به ارزیابی عملکرد شرکتها و هستههای مستقر در مرکز رشد و کارآفرینی میپردازد تا پس از شناسایی کاستیها اقدام به رفع آنها کند و از طریق آموزش، ارائه مشاوره تخصصی کسب و کار، برنامهای را برای پیشبرد اهداف شرکت و رسیدن به دانش بنیانی، ایجاد کند.
چه مشکلی در سیستم آموزشی ما وجود دارد که یک فارغالتحصیل دبیرستان در کشور ما که حداقل 6 سال انگلیسی و عربی میخواند، نمیتواند چند جمله به این دو زبان صحبت کند؟ یا یک کارشناس حسابداری نمیتواند یک صورت وضعیت ساده را آماده کند؟
ما برای انجام کارهای روزمره خود، بیشتر به مهارت نیاز داریم تا دانش. مثلاً ما به مهارت مکالمه انگلیسی نیاز داریم؛ اما آنچه عملاً میآموزیم، دانش زبان انگلیسی است. ما به مهارت صورتحساب گرفتن نیاز داریم؛ اما در عمل دانش حسابداری را آموزش میبینیم.
اما تفاوت این دو چیست؟
· دانش، دانستن یک مطلب یا شیوه انجام یک کار است، بدون آن که لزوماً مشتمل بر توانایی انجام آن باشد.
· مهارت، توانستن انجام یک کار است که لزوماً دانستن مبانی علمی آن را در بر نمیگیرد.
· مهارت معمولاً با تکرار به دست میآید و نسبت به دانش، به هوش کمتری نیاز دارد.
در واقع دانش میتواند شیوهی جدیدی برای انجام یک کار طراحی کند؛ اما مسیر معکوس آن، یعنی خلق دانش از مهارت، معمولاً برای افرادی میسر است که دانش و مهارت را با هم دارند. بر این اساس، بهترین حالت، جمع بین دانش و مهارت است؛ اما این امر معمولاً در سنین قبل از 18 سال قابل تحقق نیست
آموختن مهارت به هوش کمتری نیاز دارد؛ به گونهای که حیوانات نیز مهارت شکار را از والدینشان میآموزند. بنابراین بهتر است در سالهای اول زندگی، روی آموختن مهارتها تمرکز کرد و پس از آن در صورت نیاز، به آموختن دانش روی آورد. در این صورت فقط تعدادی از افراد باهوشتر جامعه باید دانش را در دانشگاهها بیاموزند تا در تعامل با افراد ماهر، مهارتهای جدید را ایجاد کنند.
در عمل به نظر میآید سیستم آموزش و پرورش ما بر خلاف این مسیر گام برمیدارد! در تمام مدت 12 سال آموزش و پرورش، به جای تمرکز بر آموختن مهارتهای مورد نیاز زندگی، روی آموختن دانش تمرکز میشود که نتیجهی آن، همان است که در ابتدای این مطلب گفته شد. این پیام مهمی برای والدین و مسئولین آموزش کشور است تا به این گفتار بیاندیشند و در صورت نیاز از ایجاد تغییرات بنیادین نهراسند. آموزش و پرورش ما نباید دچار روزمرگیهای خفهکننده، عقبماندگی از ایدههای نو در آموزش جهانی و ناتوانی در پاسخ گفتن به نیازهای دانشآموزان و جامعه شود.
اگر مسئولان کشور به این فکر نیستند، والدین به این نوشته فکر کنند.
در پست 34 در مورد روندهای تغییر فنآوری و تاثیر آن بر کسبوکارها سخن گفته شد. در این پست به میانروندهای فناوری زیستی میپردازیم تا نظر دانشمندان و سرمایهگذاران ایرانی را به کانونهای توجه جهانی، معطوف کنیم.
تلاقی زیستفناوری پیشرفته با هوش مصنوعی توسعهیافته، انقلابی در فناوری زیستی رقم میزند که میتواند تأثیر قابل توجهی بر جنبههای مختلف زندگی ما داشته باشد؛ از اقتصاد و سلامت گرفته تا کشاورزی، کالاهای مصرفی و انرژی. 60 درصد از نهادههای اصلی بازار جهانی (مانند: چوب، گوشت خوراکی، پلاستیک و حتی سوخت) با استفاده از زیستفناوری قابل تولید و جایگزینی هستند. در حیطهی سلامت انسان نیز حداقل 45 درصد از بار بیماریهای فعلی جهان را میتوان با استفاده از دانشی که امروزه قابل تصور است، کاهش داد.
نوآوریهای زیستفناوری در چهار عرصه گروهبندی میشوند: 1) زیستمولکولها مانند نقشهبرداری، اندازهگیری و مهندسی مولکولها 2) بیوسیستمها مانند مهندسی سلولها، بافتها و اندامها 3) بیوماشینها بهعنوان رابطهایی بین زیستشناسی و ماشینها 4) محاسبات زیستی مانند استفاده از سلولها یا مولکولهایی مانند DNA برای محاسبه یا انتقال دادهها.
دانشگاه اصفهان یکی از پیشروترین دانشگاههای ایران در حوزهی فناوریهای زیستی است و آزمایشگاههای مجهز و اعضای هیأت علمی و دانشجویان برجستهای در این حوزه دارد.
مطالب، برگردان و تلخیصی از مندرجات وبسایت https://www.mckinsey.com/ میباشد.
اولین جلسه از گروه اول کارگاه «استراتژی و مارکتینگ» برای شرکت های مستقر در مرکز رشد دانشگاه اصفهان برگزار شد.
مدرس کارگاه: مهندس سروش زارع (متخصص دیجیتال بیزینس و نوآوری بازار)
تاریخ برگزاری: یکشنبه 23 آبان ماه 1400- ساعت 9 تا 11
در این جلسه فرایند برنامه ریزی استراتژیک، آنالیز محیط داخلی و خارجی، آنالیز SWOT ، مزیت رقابتی و.... مطرح شد و شرکت های مستقر در مرکز رشد دانشگاه اصفهان به تجزیه و تحلیل استراتژی و مزیت رقابتی مبتنی بر نوآوری و فناوری شرکت خود پرداختند.
بسیاری از ما در محیط کار یا زندگی غیرکاری، ممکن است مشغول انجام کارهایی هستیم که نتیجهای در بر ندارند. در این شرایط حرکت میکنیم، اما پیش نمیرویم! درست مثل یک صندلی گهوارهای که تکان میخورد، اما از جایش حرکت نمیکند. سندرم صندلی گهوارهای هم اشاره به همین موضوع دارد؛ سندرمی که پویایی شرکتها و سازمانهای زیادی را با چالش مواجه کرده است.
سندرم صندلی گهوارهای (یا Rocking Chair Syndrome) به حالتی گفته میشود که بارها کاری را انجام میدهید؛ اما نتیجهای در بر ندارد و کاری از پیش نمیرود. در این شرایط شما تلاش میکنید و انرژی زیادی هم ممکن است صرف کنید، اما کارتان اثربخش نیست.
در بیشتر مواقع، اگر کمی به عقب برگردید متوجه میشوید ممکن است روشتان برای انجام کار خاصی اشتباه بوده باشد یا همه چیز در مرحله ایده باقی مانده باشد.
کافیست به راهی که میروید اعتقاد داشته باشید و خودتان باور کنید کاری که انجام میدهید درست است. پی بردن به نقاط ضعف و قوت، قدمی رو به جلوست، همانطور که از دیگران یاد گرفتن، قدمی در راستای تغییر و تحرک میتواند باشد.
اگر میخواهید کسبوکاری راهاندازی کنید و کارآفرین باشید، نیاز به اطلاعات و مطالب آموزشی بسیاری دارید. از اطلاعات تخصصی در رابطه با محصولی که میخواهید تولید کنید و یا خدماتی که ارائه میدهید تا بازاریابی و نحوه فروش و تبلیغ محصول و … دنیای امروز، دنیای اطلاعات است. برای دستیابی به اطلاعات، روشهای بسیاری وجود دارد؛ مطالعه کتاب، شرکت در سمینار، مشورت با افراد مرتبط و ... از جمله این روشها است. کارآفرین، وقت محدودی دارد و باید از زمانهای مردهاش هم بهترین استفاده را ببرد. یکی از بهترین روشها برای کسب اطلاعات مفید، گوش دادن به پادکست است.
پادکست با رادیو تفاوتهایی دارد؛ یکی از آنها این است که شما میتوانید در پادکست راحت باشید! البته همه چیز کاملاً بستگی به لحن گوینده دارد. از خوبیهای پادکست اینکه بر خلاف رادیو مجبور به گوش دادن در زمان خاصی نیستید و هر وقت که اراده کنید میتواند در دسترس باشد. حتی اگر اینترنت نداشته باشید میتوانید دانلود کنید و در وقت کار، در مترو، هنگام رانندگی و .. گوش کنید.
در ادامه چند پادکست فارسی در حوزه کارآفرینی را مطالعه میکنیم:
در پست 26 بیان شد که هر دانشی ارزش کسب کردن ندارد و باید بدانیم که وقتمان را صرف کسب چه دانش یا مهارتی میکنیم. به تصویر زیر توجه کنید، یک سوم میلیاردهای جهان، مدرک دانشگاهی ندارند. در کشور خودمان نیز آمار کموبیش چنین است. با توجه به این شواهد، باید درس خواند یا از خیر آن گذشت؟
این حقیقتی است که دانشگاه رفتن، راه مطمئنی برای ثروتمند شدن نیست. راه درست ثروتمند شدن، تشخیص نیاز جامعه و ارائه کالا یا خدمتی در راستای پاسخگویی به آن است. اگر شما دارای این مهارت هستید، میتوانید در رشتههای مرتبط در دانشگاه تحصیل کنید و یا بهتر از آن، تحصیلکردههای دانشگاه میتوانند به شما کمک کنند. شاهکلید ماجرا، تشخیص نیاز بازار است. تحصیلات عالیه ضمانتی برای موفقتر شدن کسبوکار شما نمیتواند باشد، هرچند افقهای جدیدی را در برابر شما میگشاید و به شما کمک میکند تا با دید بهتر و گستردهتری تصمیم بگیرید.
بنابراین اگر هدفتان از درس خواندن درآمدزایی و خلق ثروت است، به این توجه کنید که جامعهی شما چقدر نیازمند آن دانش یا مهارت است و طوری درس بخوانید که هنگام فراغت از تحصیل، در آن حوزه آبدیده شده باشید.
در پست قبلی، وضعیت اقدامات نوآورانه در انستیتوی فنآوری ماساچوست (MIT) اجمالاً بررسی شد. بد نیست در مقام مقایسه، نگاهی به وضعیت نوآوری در دانشگاه قطر داشته باشیم؛ کشوری که درآمد سرانهی ممتازی دارد.
بر خلاف دانشگاه MIT، در صفحهی اصلی وبسایت دانشگاه قطر، لینک مستقیمی برای مراکز نوآوری وجود ندارد؛ اما دو دفتر یکی در دانشکده فنی و دیگری ذیل حوزه ریاست دانشگاه امور نوآوری را برنامهریزی و اجرا میکنند. از ردیفهای استخدامی اعلامشده میتوان فهمید که این دانشگاه، در پی گسترش اقدامات نوآورانه است. پروژههای تحقیقاتی، بیشتر گرداگرد صنایع گاز و نفت است.
از یک مقایسه ساده بین دانشگاه MIT و دانشگاه قطر با دانشگاه اصفهان، به نظر میرسد ما در وضعیت بینابین یک دانشگاه پیشرو و یک دانشگاه کمسابقه هستیم. شاید بتوان نتیجه گرفت، کیفیت و کمیت اقدامات نوآورانه رابطه مستقیمی با جایگاه علمی و اجتماعی دانشگاه داشته باشد. دانشگاه اصفهان با ایجاد ناحیهی نوآوری، درصدد پررنگتر کردن فعالیتهای نوآورانه خود میباشد.
کسانی که با دانشگاه و وضعیت علمی جهان آشنا باشند، میدانند که انستیتوی تکنولوژی ماساچوست یا همان دانشگاه MIT معروف همواره در زمره 10 دانشگاه برتر جهان است. یکی از مهمترین ویژگیهای این نهاد علمی این است که در آنجا از روزمرگی خبری نیست و هر کاری در پی هدفی مشخص و درست انجام میشود.
در وبگاه اصلی دانشگاه که رنگ و روی ساده و خلوتی دارد (https://MIT.edu)، لینک مستقیمی برای نوآوری به نشانی https://innovation.mit.edu وجود دارد. از عناوین موجود در صفحه به خوبی مشخص است که آیندهپژوهی یا ایجاد روندهای فناورانه چه جایگاه مهمی در این دانشگاه دارد.
5 عنوان اصلی این صفحه شامل 2 خبر و 3 فرصت همکاری در طرحها ست که 2 مورد از آن، مربوط به همکاری دانشگاه با ارتش آمریکاست. فرصت ملاقات و گپوگفت با کارآفرینان دانشگاه نیز در صفحه اول برای دانشجویان در دسترس است.
این دانشگاه می تواند الگوی مناسبی برای اقدامات کارآفرینانه دانشگاهی در ایران باشد. در پست بعدی یک مرکز کارآفرینی از خاورمیانه را بررسی خواهیم کرد.
دیدهبان جهانی کارآفرینی Global Entrepreneurship Monitor (GEM) که در سال 1997 تشکیل شده، یک مجموعهی فراگیر دانشگاهی است که مأموریت اصلی آن ارزیابی و ارائه دادههای پژوهشی معتبر در سطح بینالمللی درخصوص فعالیتهای کارآفرینانه است. درحال حاضر بیش از 100 کشور جهان که بیش از 90 درصد GDP دنیا متعلق به آنهاست، عضو این مجمع هستند.
به طور کلی اهداف برنامهی پژوهشی GEM عبارتست از:
1- سنجش و ترازیابی سطح فعالیت کارآفرینانه میان کشورهای عضو
2- کشف رابطهی نظامند میان کارآفرینی و رشد اقتصاد ملی
3- شناسایی عوامل مؤثر در ارتقای سطح ملی فعالیت کارآفرینانه
متن، اقتباسی از مندرجات و گزارشهای https://www.gemconsortium.org/ میباشد.
همزمان با تغییرات اجتماعی، نگرش انسانها و به تبع آن، فناوریهای خلقشده یا موردنیاز آنها نیز تغییر مییابد. توانایی درک این تغییرات و یا پیشبینی آنها میتواند استراتژی کسبوکار شما را در سطوح مختلفی تعیین کند. تجزیهوتحلیل روندها میتواند به شما کمک کند تا درک صحیحی از مسائل موجود و در حال ظهور و نحوهی تاثیر آنها در تعیین آینده کسبوکارتان به دست آورید. از این رو، بهکارگیری رویکرد ساختارمند برای تجزیه و تحلیل روندها میتواند اقدامی سودمند و یا حتی سرنوشتساز باشد.
روندها به سه دسته کلانروند (Megatrend)، میانروند (Macrotrend) و ریزروندها (Microtrend) قابل دستهبندی هستند.
کلانروندها آنهایی هستند که انتظار میرود در مدتزمان طولانی اثرگذار باشند، تأثیر عمیقی بر جامعه جهانی بگذارند و برای همه قابل مشاهده و شناختهشده باشند. تغییرات اقلیمی نمونهای از کلان روند است.
میانروندها، مواردی هستند که در یک دوره پنج تا ده ساله تأثیر قابل توجهی بر جامعه دارند و توسط اکثر مردم شناختهشده و قابل درک هستند. رسانههای اجتماعی و هوش مصنوعی نمونههایی از این روندها هستند.
ریزروندها، روندهای نوظهوری هستند که چند سالی است وجود دارد و عمدتا بر پذیرندگان اولیه تأثیر میگذارند. یادگیری تطبیقی و استفاده از پلتفرمهای بازی/اجتماعی مانند Twitch یا Discord در آموزش نمونهای از ریزروندها هستند.
اهمیت شناخت این روندها این است که کسبوکار شما اگر طولانیمدت است، نباید در تعارض با کلانروندها باشد. عقب افتادگی اقتصاد ژاپن نسبت به دههی 80 میلادی و واگذاری بازار به شرکتهای کرهای، شاید مثال مناسبی برای عدم درک صحیح از کلانروندها بود. یک کلانروند دیگر، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر است. بر این اساس سرمایهگذاری در این جهت میتواند در درازمدت به صرفه و درست باشد. برعکس کلانروندها، اگر به دنبال کسبوکارهای کوتاهمدتتری هستید، باید در مسیر میانروندها حرکت کنید. ریزروندها همانند فرزندان زاییدهشده از کلانروندها و عمدتا حاصل نیازهای نوظهور یا یافتههای جدید علمی هستند. این روندها در صورت رشد میتوانند به میانروندها و سپس به کلانروندها تبدیل شوند.
دانشگاه اصفهان با تشکیل ناحیه نوآوری بر این امید است که بتواند با تعامل کارآفرینان و دانشمندان، بستری برای ایجاد و شناخت روندها در سطوح مختلف فراهم آورد.
شما میتوانید ایده خود را در قالب اختراع در داخل و خارج کشور به ثبت برسانید. برای اینکه یک ایده قابلیت ثبت داشته باشید باید ویژگیهای ذیل را داشته باشد:
Invention= Utility+Novelty+Un-obviousness
به یاد داشته باشید افشاء اختراع (Disclosure of Invention) یکی از گامهای مهم ثبت اختراع است؛ یعنی باید ادعای خود را به روشنی و با تکیه بر مستندات علمی به محو مؤثر افشا کنید تا قابل ارزیابی باشد.
ثبت اختراع در داخل کشور از طریق اداره کل مالکیت صنعتی (زیرمجموعه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور) انجام میشود و دریافت تأییدیه از مراجع علمی معتبر مانند سامانهی ملی ارزیابی اختراعات و نوآوریها (دفتر مالکیت فکری و تجاریسازی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران) به آن ارزش و اعتبار بیشتری میبخشد. ثبت اختراع در خارج کشور از طریق معاهده PCT و یا مستقیماً از طریق دفاتر ثبت اختراع در هر کشور و همچنین کانون پتنت ایران مقدور است.
اداره مالکیت فکری دانشگاه اصفهان به عنوان یکی از مراجع ملی ارزیابی اختراعات و نیز یکی از دفاتر کانون پتنت ایران، شما را برای ثبت اختراع در داخل و خارج از کشور همراهی میکند.
Isfahan, one of the 31 provinces of Iran, plays an important role in development of Iran entrepreneurship structure. Nowadays, Isfahan entrepreneurial ecosystem includes key elements such as accelerators, incubators, innovation centers, VCs , working and co-working spaces, angle investors, and mentorship networks, and is ready to improve the corresponding activities.
University of Isfahan Technology and Innovation Zone is an intrastructure to ease the interactions between Isfahan entrepreneurs and foreign countries to share the capacities and experiences
.
مالکیت فکری (Intellectual Property) به مجموع حقوق قانونی مربوط به اختراعات، اطلاعات سری، تولیدات هنری و برند گفته میشود. به عبارتی دیگر کلمه «مالکیت» در عبارت «مالکیت فکری» همان بار قانونی مالکیت یک زمین، خانه و یا اتومبیل را دارد.
کارآفرینی نیازمند برخورداری از یک ویژگی بارز و حمایت قانونی برای رقابت در عرصه بازار است و مالکیتفکری و حقوق ناشی از آن به عنوان یک چتر حمایت قانونی و اخلاقی در روند تجاریسازی نوآوری محسوب میشود و نوآوران را در برخورداری یا واگذاری مالکیتفکری یافتههای نوآورانه حمایت میکند.
اداره مالکیتفکری و تجاریسازی دانشگاه اصفهان در تلاش است با ایجاد انگیزه و حمایت از نوآوران در ثبت ایدههای نوآورانه، گامی در جهت نهادینهسازی و تجاریسازی تحقیقات دانشگاهی بردارد.